Ο πονοκέφαλος αποτελεί ένα πολύ συχνό σύμπτωμα και ένας κύριος λόγος που οι άνθρωποι οι άνθρωποι πηγαίνουν στο γιατρό. Μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα μιας πολύ σοβαρής παθολογίας ή να είναι ένα απ'τα συμπτώματα κάποιας πάθησης.

Η Διεθνής Ένωση Κεφαλαλγίας (HIS) διαχωρίζει τους πονοκεφάλους με βάση τη συμπτωματολογία τους σε 2 κατηγορίες: πονοκέφαλο τάσεως και ο αυχενογενης πονοκέφαλος (πονοκεφαλος αυχενικής αιτιολογίας).

Oι πονοκέφαλοι που οφείλονται στον αυχένα ξεκινούν συνήθως από την ινιακή περιοχή, δηλαδή από τη βάση του κεφαλιού, και επεκτείνονται μέχρι την κορυφή του κεφαλιού και προς τα αυτιά, ο πόνος μπορεί κάποιες φορές να προχωρήσει προς τον ώμο. O πονοκέφαλος που οφείλεται σε προβλήματα του αυχένα λέγεται «αυχενογενής κεφαλαλγία» και οφείλεται σε αυξημένη τάση σε αρθρώσεις , στα νεύρα και τα αγγεία του αυχένα ή στους μυς του αυχένα αλλά και στο έντονο στρες.

Αίτια αυχενογενή πονοκεφάλου

Ο πονοκέφαλος έχει μια θεραπευτική προσέγγιση με σκοπό να επιλύσει τις διάφορες αρθρικές δυσλειτουργίες μεταξύ των 3 αυτών σπονδύλων που επηρεάζουν τη νεύρωση του κεφαλιού μέσω του τριδυμοαυχενικού πυρήνα.

Ο πυρήνας αυτός είναι μία δομή μέσα στο κρανίο στην οποία συναντώνται τα 3 ανώτερα αυχενικά νεύρα με τα νεύρα από το κεφάλι και το πρόσωπο. Η σύζευξη αυτή των ερεθισμάτων πριν αναλυθούν από τον εγκέφαλο δημιουργεί κάποια σύγχυση ή οποία οδηγεί στην παραλλαγή ή ενίσχυση των συμπτωμάτων.

Ειδικές τεχνικές που έχουν εφαρμοστεί σε κλινικές εφαρμογές έχουν δείξει εξαιρετικά αποτελέσματα στην σημαντική μείωση ή και εξάλειψη των συμπτωμάτων!

Η διατήρηση των αποτελεσμάτων μπορεί να επιτευχθεί με δύο τρόπους.

Ο αυχενογενής πονοκέφαλος τις περισσότερες φορές οφείλετε στο υπέρμετρο φορτίο στο οποίο εκτίθενται οι ανώτερες αρθρώσεις του αυχένα . Αυτό μπορεί να συμβεί από την παρατεταμένη κακή στάση ( σε συνδυασμό με έλλειψη κίνησης και άσκησης (λάθος στάση στο διάβασμα ή στον υπολογιστή ή στο κινητό κλπ), την υπέρμετρη κίνηση του αυχένα ή την άρση μεγάλων φορτίων. Επίσης άλλη μια αιτία μπορεί είναι o τραυματισμός σε τροχαίο ατύχημα.

Η μη σωστή μηχανική λειτουργία στις περιοχές αυτές (μυϊκά προβλήματα, αρθρική δυσλειτουργία) οδηγεί σε φαινόμενα πίεσης νευρικών στοιχειών και δομών (τριδυμοαυχενικός πυρήνας) που με τη σειρά τους μπορούν να εκλύσουν πονοκέφαλο, δυσφορία στο κρανίο και στον αυχένα.

Τα αίτια που οδηγούν στις δυσλειτουργίες αυτές είναι τα εξής:
- σφιγμένοι μύες στον αυχένα και το κεφάλι
- μυϊκή ανισορροπία των μυών στον αυχένα και τις ωμοπλάτες μεταξύ τους ή σε σχέση με τους μυς το στήθους
- λανθασμένη στάση
- μυϊκή αδυναμία
- λάθος στάση στον ύπνο (π.χ. μπρούμυτα)
- άγχος
- έλλειψη άσκησης

Συμπτώματα
Ο αυχενογενής πονοκέφαλος παρουσιάζεται σαν ένας σταθερός αμβλύς πόνος στην οπίσθια επιφάνεια του αυχένα και μερικές φορές πίσω από τα μάτια ή τους κροτάφους . Κάποιες φορές ο ασθενής αισθάνεται: ''παλμούς- χτύπους'' ή πίεση-σφίξιμο γύρω απ'το κεφάλι. Πιο σπάνια στην κορυφή του κεφαλιού , στο μέτωπο ή πίσω από το αυτί. Συνήθως ο πόνος υπάρχει στην μια πλευρά αλλά περιστασιακά και στις δυο πλευρές του κεφαλιού και του προσώπου.
Συχνό φαινόμενο είναι να υπάρχει πόνος στην περιοχή του αυχένα , δυσκινησία και δυσκολία στο να γυρίσουμε το κεφάλι μας αριστερά δεξιά (όλα αυτά συσχετιζόμενα με τον πονοκέφαλο).
Πόνος μουδιάσματα , αίσθημα ''βελόνων'' μπορεί να υπάρχουν πίσω στην πλάτη , τους βραχίονες και τα χέρια ( λιγότερο συνηθισμένο ). Περιστασιακά οι ασθενείς με αυχενογενή πονοκέφαλο έχουν και άλλα συμπτώματα όπως : ναυτία ,ζαλάδα , εμβοή , μειωμένη συγκέντρωση, αίσθημα βάρους στιν αυχένα, αστάθεια βάδισης . Τα συμπτώματα αυξάνουν κατά την κίνηση του αυχένα και κατά την πολύωρη στάση (π.χ. εργασία γραφείου ) . Ευαισθησία στην ψηλάφηση των μυών στην βάση της κεφαλής υπάρχει λόγο των σφιχτών μυών της περιοχής.

Διάγνωση και θεραπεία  αυχενογενή πονοκέφαλου

Η προσεκτική υποκειμενική αξιολόγηση (λήψη ιστορικού) παίζει βασικό ρόλο και μας δίνει πληροφορίες για την αιτία του προβλήματος ενώ μας κατευθύνει  σε ποιές περιπτώσεις είναι αναγκαία η παραπομπή σε ιατρό.  Ενώ στην κλινική εξέταση- αξιολόγηση ο φυσικοθεραπευτής  αξιολογεί την στάση, μυική ισορροπία, την ευθυγράμιση της αυχενικής σπονδυλικής στήλης, την ύπαρξη ή όχι μυικών σπασμών καθώς και την κίνηση των σπονδύλων του αυχένα σαν σύνολο άλλά και ανά σπονδυλικό επίπεδο.

 Μερικές φορές εξετάσεις όπως ακτινογραφίες, μαγνητική τομογραφία ή αξονική τομογραφία μπορούν να βοηθήσουν.

Η εκτέλεση μίας σειράς από κλινικούς ελέγχους στην αυχενική μοίρα, την κροταφογναθική άρθρωση και το κεφάλι μπορεί να δώσει πολύ σημαντικές πληροφορίες για την αιτία ή αιτίες του πόνου.

Η δυσλειτουργία στους 3 ανώτερους αυχενικούς σπονδύλους αποτελεί σε πολύ μεγάλο αριθμό ασθενών, αν όχι την βασική αιτιολογία, τουλάχιστον έναν σημαντικό παράγοντα στην παραγωγή των  συμπτωμάτων.

Αφού εντοπίσουμε τα συμπτώματα με την εφαρμογή κατάλληλων χειρισμών και τεχνικών χειροπρακτικής (όπου χρειάζεται χρησιμοποιούμε τα κατάλληλα ''μηχανήματα'' για να προετοιμάσουμε την περιοχή) με στόχο την αποσυμπίεση της πάσχουσας περιοχής, βελτίωση της κίνητικότητας των αρθρώσεων και τελικά η διατήρηση του αποτελέσματος με τις κατάλληλες ασκήσεις . Οι τεχνικές και τα μέσα που εφαρμόζονται γίνονται σύμφωνα με τις οδηγίες των τελευταίων ερευνών για την βέλτιστη θεραπεία παγκοσμίως!

Σημαντική υπενθύμιση: Η κεφαλαλγία (από μόνη της) σπάνια οφείλεται σε μια σοβαρή πάθηση, όμως θα πρέπει στη λήψη ιστορικού και στην κλινική εξέταση να το έχουμε υπ'όψιν μας! Ο φόβος των ασθενών για όγκο του εγκεφάλου οδηγεί μερικές φορές σε υπερβολές όπως στην απερίσκεπτη εφαρμογή ορισμένων διαγνωστικών εξετάσεων συμπεριλαμβανομένης της Αξονικής Τομογραφίας.

Αντίστροφα η κεφαλαλγία δεν πρέπει να αποδίδεται πάντα σε ψυχογενή αίτια ή ημικρανία χωρίς να γίνεται λεπτομερής κλινική εξέταση.