Τενοντίτιδα ή ρήξη υπερακανθίου ή τενοντίτιδα του στροφικού πετάλου
 
Η  τενοντοπάθεια (τενοντίτιδα) μπορεί να επηρρεάσει οποιοδήποτε τένοντα του πετάλου των στροφέων μυών του ώμου (υπερακάνθιο,υπακάνθιο, ελ. Στρογγύλο, υποπλάτιο που όλοι μαζί ΄΄αγκαλιάζουν΄΄ το βραχιόνιο και αποκαλούνται όλοι μαζί ΄΄στροφικό πέταλο΄΄ γιατί στρίβουν και σταθεροποιούν ταυτόχρονα τον ώμο) ωστόσο πιο συχνά επηρεάζεται ο υπερακάνθιος .

Πλέον υπάρχουν έρευνες που αποδεικνύουν ότι σε περιπτώσεις τενοντίτιδας δεν υπάρχουν ιστολογικά ,ιστοχημικά, και μικροσκοπικά (με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο ακριβείας) στοιχεία φλεγμονής αλλά αποτυχημένη επούλωση και αποδιοργάνωση των μυικών ινών (Kraushaar BS,Nirschl RP 1999, May 2006). Άρα η θεραπεία που συνήθως επιλέγεται για την συγκεριμένη πάθηση βασίζεται σε λάθος στοιχεία. Γι' αυτό το λόγο έχει αλλάξει παγκοσμίως πλέον ο όρος από τενοντίτιδα σε τενοντοπάθεια (tendinosis στα αγγλικά). Βάση αυτών των ερευνών και των αποτελεσμάτων τους αναπτύχθηκαν προγράμματα άσκησης με σκοπό:

1. Την μυική επανεκπαίδευση και επαναφορά της μυικής ισορροπίας στην περιοχή του πόνου
2. Την αποκατάσταση και επούλωση των μυικών ινών μέσω της σταδιακής φόρτισης και διάτασης
Την επαναφορά του ελέγχου των μυών της περιοχής απ' τον εγκέφαλο μέσω ειδικών ασκήσεων (motor control relearning)

Η τενοντίτιδα (τενοντοπάθεια) μπορεί οφείλεται:

1. στο σύνδρομο πρόσκρουσης  ή σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής.  Το  σύνδρομο πρόσκρουσης οφείλεται σε κακή συνεργασία των μυών της ωμοπλάτης με συνέπεια την μετατόπιση του ακρωμίου (το οστό που αποτελεί το ¨ταβάνι¨ του ώμου)  πιο κοντά στους τένοντες, μειώνεται δηλαδή ο υπακρωμιακός χώρος.

Το αποτέλεσμα είναι να τρίβονται οι στροφείς τένοντες του ώμου και ο υπακρωμιακός ορογόνος θύλακος του ώμου (μια προστατευτική φούσκα) κάτω από την προεξοχή του ακρωμίου και να προκαλείται φλεγμονή (τενοντίτιδα ώμου) και πόνος.

2.Επαναλαμβανόμενες κινήσεις υψηλής έντασης  σε επίπεδο πάνω απ'το ύψος του ώμου, είτε λόγω αθλητικών δραστηριοτήτων πχ. κολύμβηση, ρίψεις ακοντίου, ασκήσεις στο γυμναστήριο, είτε λόγω επαγγελματικής δραστηριότητας πχ μπογιατζήδες, ηλεκτρολογικές εργασίες κλπ. Οι επαναλαμβανόμενες αυτές κινήσεις δημιουργεί επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς λόγω μεγάλης αντίστασης (σε νέους αθλητές ή αθλούμενους) είτε λόγω της κακής κατάστασης των μυών και τενόντων σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Kάποιες φορές σταδιακά οδηγούμαστε σε εκφυλιστικού τύπου ρήξη στον τένοντα

3. Σε παλαιότερους τραυματισμό-ούς (μικρή ρήξη στο στροφικό πέταλο) που έχουν αντιμετωπιστεί πλημμελώς με ξεκούραση και χάπια,χωρίς να έχει γίνει προσπάθεια να επανέλθουν οι τένοντες στη φυσιολογική τους κατάσταση με πρόγραμμα αποκατάστασης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την εικόνα φθοράς στους τένοντες που γίνονται επιρρεπείς στον πόνο 

Συνήθως, οι ασθενείς, που πάσχουν από το σύνδρομο υπακρωμιακής πρόσκρουσης ώμου (με τενοντίτιδα υπερακανθίου ή και άλλων μυών του στροφικού πετάλου) αισθάνονται πόνο στον ώμο, αλλά στην πρόσθια ή και πλάγια επιφάνεια του μπράτσου και, μερικές φορές, στην οπίσθια.

Ο πόνος αυτός μπορεί, μερικές φορές, να επεκτείνεται μέχρι τον αγκώνα ή και κάτω από αυτόν σε μια στενή λωρίδα ως τα 2 μεσαία δάχτυλα. Ο πόνος ξεκινάει, συνήθως, σταδιακά και οι περισσότεροι ασθενείς δεν μπορούν να τον συνδέσουν με κάποια συγκεκριμένη κίνηση ή δραστηριότητα. Σε μικρό αριθμό περιπτώσεων (20% περίπου) του συνδρόμου υπακρωμιακής πρόσκρουσης (ή τενοντίτιδας υπερακανθίου ή περιαρθρίτιδας ώμου) προ-υπάρχει κάποιος τραυματισμός (συνήθως πέσιμο), που αποτέλεσε την αιτία έναρξης του προβλήματος. Αρχικά ο πόνος εμφανίζεται μόνο σε κάποιες κινήσεις και, όσο γίνεται εντονότερος, οι κινήσεις αυτές προοδευτικά περιορίζονται, με αποτέλεσμα ο ασθενής να συνειδητοποιήσει κάποια στιγμή ότι έχει αποκτήσει δυσκαμψία στον ώμο και δυσκολεύεται να κάνει συγκεκριμένες δραστηριότητες με το πονεμένο χέρι.
Με το πέρασμα του χρόνου ο πόνος εμφανίζεται και σε ηρεμία (χωρίς ο ασθενής να κινήσει το χέρι) και, σε πολλές περιπτώσεις, καθίσταται ιδιαιτέρως ενοχλητικός στον ύπνο.

                                                                
 ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η αποτελεσματική θεραπεία του στην τενοντίτιδα υπερακανθίου ή του στροφικού πετάλου (συνήθως είναι ίδια η θεραπεία και σε ρήξεις του τένοντα) περιέχει 3 στάδια:

Στάδιο φλεγμονής τις πρώτες 2-4 μέρες όπου προσπαθούμε να περιορίσουμε τις κινήσεις, κάνουμε χρήση αντιφλεγμονώδων φαρμάκων (η χρήση τους μπορεί να συνεχιστεί για 7-10 μέρες ανάλογα με την ιατρική γνωμάτευση) και κάνουμε εκκερεμμοειδείς κινήσεις σε μικρό εύρος με τον ασθενή σκυμμένο ώστε να κινητοποιηθεί το υγρό της άρθρωσης ώστε να απορροφηθεί όσο είναι δυνατόν και να ''ξεμπλοκάρει'' η άρθρωση.

Στάδιο επούλωσης ως την 3η εβδομάδα (21 μέρες) Όπου σταδιακά ο τένοντας ουλοποιεί το κομμάτι ή τα κομμάτια του που είναι τραυματισμένα και φθαρμένα. Χρησιμοποιούμε τεχνικές κινητοποιήσης (manual therapy) του πονεμένου ώμου για να κερδίσουμε εύρος κίνησης, να χαλαρώσουμε την άρθρωση (πολλές φορές είναι σχετικά αγκυλωμένη λόγω της ακινησίας) και ασκήσεις κινητικότητας αλλά και ενδυνάμωσης των μυών που δεν είναι τραυματισμένοι. Δεν βάζουμε δηλαδή ασκήσεις που ενεργοποιούν τους τένοντες που έχουν την τενοντίτιδα μέχρι το τέλος της 3ης εβδομάδας όπου η ουλοποίηση ολοκληρώνεται, γιατί υπάρχει κίνδυνος επανατραυματισμού.      

Στάδιο ανακατασκευής ως 3 μήνες  Είναι το διάστημα στο οποίο οι τένοντες ανακατασκευάζουν το υλικό τους αντικαθιστώντας την ουλή με φυσιολογικό τένοντα. η δυνατότητα στους τένοντες να επουλώσουν τις φθορές τους και να μπορέσουν στη συνέχεια με ασκήσεις προοδευτικής επιβάρυνσης (διέγερση διαδικασιών ωρίμανσης του κολλαγόνου των τενόντων) να ανακατασκευάσουν το υλικό τους και να ξαναγίνουν ισχυροί και λειτουργικοί. Οι ασκήσεις επικεντρώνονται πέρα απ'την ενδυνάμωση στην βελτίωση του μυικού ελέγχου στην περιοχή του ώμου και πολύ συχνά όταν χρειάζεται και στους σταθεροποιούς μυς της ωμοπλάτης (κάτω μοίρα τραπεζοειδούς, ρομβοειδείς, πρ. οδοντωτός)!

Σε περιπτώσεις ρήξης του τένοντα είτε εκφυλιστικές είτε λόγω τραυματισμού ακολουθούμε την ίδια θεραπεία. Οι έρευνες υποστηρίζουν πλέον ότι θα πρέπει να γίνεται προσπάθεια για συντηρητική θεραπεία πρώτα ακόμη κι αν έχουμε ρήξη (μερική ή μικρή) σε 2 τένοντες, μαλιστά σε πολλές μελέτες η συντηρητική θεραπεία (με φυσικοθεραπεία) έχει καλύτερα αποτελέσματα απ'τη χειρουργική. Μόνο όταν έχουμε ολική ρήξη σε έναν ή περισσότερους τένοντες, ή μερική ρήξη 3 και πάνω τενόντων η χειρουργική θεραπεία είναι η μόνη επιλογή! 

Η βελτίωση του μυικού ελέγχου της κίνησης της ωμοπλάτης και του ώμου μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη θέση της ωμοπλάτης κατά την κίνηση του χεριού και σε αύξηση του διαστήματος μεταξύ ακρωμίου και των τενόντων του ώμου, όταν υπάρχει υπακρωμιακή πρόσκρουση. Ενώ η βελτίωση του μυικού ελέγχου στους τένοντες του στροφικού πετάλου έχει ως συνέπεια την καλύτερη σταθεροποίηση της ίδιας της άρθρωσης του ώμου οδηγώντας στη βέλτιστη λειτουργία του ώμου και τελικά στην καλύτερη διανομή τάσεων στους ίδιους τους τένοντες σε όλο το εύρος κίνησης. (S. Bernandsson et al. 2009)

Στο στάδιο ανακατασκευής (μετά την 3η εβδομάδα) οι θεραπείες γίνονται αν μία οι 2 εβδομάδες μέχρι την πλήρη εξάλειψη των συμπτωμάτων 

Οι τενοντίτιδες του ώμου αντιμετωπίζονται με αυτόν τον τρόπο με πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα και οι ασθενείς μπορούν και επιστρέφουν σε πλήρη δραστηριότητα,χωρίς συμπτώματα!

1. Bigliani  LU, Morrison  DS, April  EW.  The morphology of the acromion and its relationship to rotator cuff tears.  Orthop Trans.  1986;10:228.

2.    Pill, S.G., et al., The role of the biceps tendon in massive rotator cuff tears. Instr Course Lect, 2012. 61: p. 113-20.
3.    Pill, S.G., et al., Decision making in massive rotator cuff tears. Instr Course Lect, 2012. 61: p. 97-111.
4.    Harris, J.D., A. Pedroza, and G.L. Jones, Predictors of pain and function in patients with symptomatic, atraumatic full-thickness rotator cuff tears: a time-zero analysis of a prospective patient cohort enrolled in a structured physical therapy program. Am J Sports Med, 2012. 40(2): p. 359-66.
5.    Downie, B.K. and B.S. Miller, Treatment of rotator cuff tears in older individuals: a systematic review. J Shoulder Elbow Surg, 2012.
6.    van der Zwaal, P., et al., [Diagnosis and treatment of rotator cuff tears]. Ned Tijdschr Geneeskd, 2011. 155(34): p. A3163.
7.    Koh, K.H., et al., Prospective randomized clinical trial of single- versus double-row suture anchor repair in 2- to 4-cm rotator cuff tears: clinical and magnetic resonance imaging results. Arthroscopy, 2011. 27(4): p. 453-62.
7.    Khair, M.M. and L.V. Gulotta, Treatment of irreparable rotator cuff tears. Curr Rev Musculoskelet Med, 2011. 4(4): p. 208-13.
8.    Kemp, K.A., et al., Systematic review of rotator cuff tears in workers' compensation patients. Occup Med (Lond), 2011. 61(8): p. 556-62.
9.    Huisstede, B.M., et al., Current evidence for effectiveness of interventions to treat rotator cuff tears. Man Ther, 2011. 16(3): p. 217-30.
10.    Bjornsson, H.C., et al., The influence of age, delay of repair, and tendon involvement in acute rotator cuff tears: structural and clinical outcomes after repair of 42 shoulders. Acta Orthop, 2011. 82(2): p. 187-92.
11.    Seida, J.C., et al., Systematic review: nonoperative and operative treatments for rotator cuff tears. Ann Intern Med, 2010. 153(4): p. 246-55.
12.    Nho, S.J., et al., Arthroscopic repair of anterosuperior rotator cuff tears combined with open biceps tenodesis. Arthroscopy, 2010. 26(12): p. 1667-74.
13.    Moosmayer, S., et al., Comparison between surgery and physiotherapy in the treatment of small and medium-sized tears of the rotator cuff: A randomised controlled study of 103 patients with one-year follow-up. J Bone Joint Surg Br, 2010. 92(1): p. 83-91.
14.    Larequi, Y., [Physiotherapy and osteopathy: a real holistic supervision of athletes]. Rev Med Suisse, 2010. 6(258): p. 1504-7.
15.    Hart, R., R. Barta, and D. Nahlik, [Latissimus dorsi transfer for the treatment of irreparable craniodorsal tears of the rotator cuff]. Acta Chir Orthop Traumatol Cech, 2010. 77(3): p. 215-21.
16.    Finnan, R.P. and L.A. Crosby, Partial-thickness rotator cuff tears. J Shoulder Elbow Surg, 2010. 19(4): p. 609-16.
17.    Neri, B.R., K.W. Chan, and Y.W. Kwon, Management of massive and irreparable rotator cuff tears. J Shoulder Elbow Surg, 2009. 18(5): p. 808-18.
18.    Baydar, M., et al., The efficacy of conservative treatment in patients with full-thickness rotator cuff tears. Rheumatol Int, 2009. 29(6): p. 623-8.
19.    Nemett, D.R., et al., A randomized controlled trial of the effectiveness of osteopathy-based manual physical therapy in treating pediatric dysfunctional voiding. J Pediatr Urol, 2008. 4(2): p. 100-6.
20.    Ghroubi, S., et al., [Functional and quality of life outcome of non-operated rotator cuff tears]. Ann Readapt Med Phys, 2008. 51(9): p. 714-21.